کتاب حاضر، شامل دو مقدمه و یک دیباچه به همراه ۱۷ فصل میباشد که در هر فصلی یکی از شهرهای ایران را که این سفیر پیموده و دیدن نموده است، گزارش میدهد.
سفرنامۀ کلاویخو، اثر روی گونسالس کلاویخو سفیر اسپانیایی می باشد.امیر تیمور که ایرانیان او را تیمور لنگ و اروپائیان «تامر لان» میخوانند در سال ۱۳۳۶ م در کش واقع در نزدیکی سمرقند از یک خانواده، نیمه اشرافی متولد گردید. زندگانی پر حادثه او به کشور گشایی گذشت.
در آن زمان اروپاییان از سرزمینهای دور دست آسیا بی اطلاع بودند و علاقه داشتند که درباره تیمور این کشورگشای وحشت انگیز که در شرف تسخیر سراسر آسیا بود، اطلاعاتی کسب کنند و به خصوص از مقاصد او نسبت به کشورهای مسیحی آگاه گردند. در این مورد هانری سوم پادشاه اسپانیا پیش قدم گردید و تصمیم گرفت که یک هیئت رسمی سیاسی را به سمرقند اعزام دارد. این هیئت سه نفری از یک اصیل زاده اسپانیولی به نام «روی گونزالس دو کلاویخو»، یک کشیش موسوم به «الفونسو پائر» و یک نفر نظامی به نام «گومز دوسالازار» تشکیل میگردید. پادشاه اسپانیا نامهای ممهور به مهر سلطنتی و مقداری هدایا به فرستادگان خود سپرد تا تقدیم امیر تیمور نمایند.
«کلاویخو»، نوشتن خاطرات این ماموریت سیاسی را به عهده گرفت و بدین ترتیب سفرنامه پرارزشی نوشت که به دست ما رسیده است.
حواشی که لسترنج در این کتاب نوشته است با آن که حاوی مطالب بسیار سودمندی است، باز خالی از نقص نیست. به خصوص که روسی نمیدانسته و نتوانسته است، به قول استاد مینورسکی از تحقیقات سرزنوسکی استفاده کامل بکند.
آقای حسین محبوبی اردکانی بسیاری حواشیدراین کتاب افزودهاند و گاه گاه مترجم نیز نکاتی را یادآور شده است. آن چه از آقای محبوبی اردکانی است با «م. ا.» و آنچه از مترجم است با «م.» مشخص گردیده است. حواشی آقای محبوبی اردکانی و مترجم در ذیل صفحات متن قرار داده شده؛ مگر در مواردی که توضیح مربوط به مطلبی باشد که لسترنج در حواشی خویش آورده است که زیر آن مطلب حاشیه در میان دو کمان آورده شده است.
سفرنامه کلاویخو، اثر روی گونسالس کلاویخو سفیر اسپانیایی متوفی ۱۴۱۲ م میباشد که توسط مسعود رجب نیا به فارسی ترجمه گشته است.
روی گونزالس کلاویخو اسپانیایی: (درگذشته ۲ آوریل ۱۴۱۲) نویسنده و جهانگرد اسپانیایی که فرستاده مخصوص هانری سوم پادشاه اسپانیا به نزد تیمور گورکانی بود و شرح مسافرت خویش را در سفرنامهای نگاشت. در سفرنامه کلاویخو شرح کامل سفارت وی و سفرش (بین سالهای ۱۴۰۳ تا ۱۴۰۶ میلادی) از مایورکای اسپانیای تا سمرقند و همچنین کشورها و شهرها و شاهان و حاکمان و اوضاع و احوال مردم آن عصر را خصوصاً ایران عصر تیموری را میتوان به وضوح دریافت.
در این سفرنامه اولین بار در طول تاریخ از نام تهران اسمی به میان می آید. مدت زمان این سفر آنقدر طولانی و مشقات ان سخت بوده که چند تن ار همراهان گونزالز کلاویخو بیمار شده و میمیرند.
مسعود رجب نیا، مترجم این سفرنامه در بخشی از مقدمهٔ کتاب نگاشته: «کلاویخو بویژه از شمال غربی ایران تا شمال شرقی را پیمودهاست. از آنجا که نظری دقیق و تیزبین داشته بسیاری از امور را چه از لحاظ اجتماعی و چه از نظر اداری و سیاسی دریافته و نوشتهاست.»
انتشارات علمی فرهنگی
شرکت انتشارات علمی و فرهنگی یکی از قدیمیترین و باسابقهترین مؤسسات نشر فعال در ایران است. شرکتی که در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۶۰ از ادغام دو مؤسسه خوشنام و پیشگام نشر کتاب با عناوین «بنگاه ترجمه و نشر کتاب» و «مؤسسه انتشارات فرانکلین» تشکیل شده است. این شرکت در سال ۱۳۸۰ تصمیم گرفت با هدف توسعه و گسترش فعالیتهای اجرایی سه شرکت مجزا و وابسته را به نامهای «شرکت چاپ و نشر کتبیه»، «شرکت بازرگانی کتابگستر» و «شرکت فرهنگفیلم تهران» در زیرمجموعه خود تعریف کند.
انتشارات دیرپای علمی و فرهنگی از ادغام دو مؤسسۀ انتشاراتی پیشگام و سرآمد نشر در ایران به نامهای «بنگاه ترجمه و نشر کتاب» و «مؤسسه انتشارات فرانکلین» پدید آمده است. مؤسسه خصوصی «بنگاه ترجمه و نشر کتاب» در سال ۱۳۳۲ تأسیس شد و با مدیرعاملی بزرگانی همچون احسان یارشاطر و معاونت شخصیتهایی مثل عبدالحسین زرینکوب، ایرج افشار ادامۀ حیات داد. از گونۀ آثار ماندگار بنگاه ترجمه و نشر کتاب مجموعهای با نام «میراث ایران» بود که آثار معروف ادب فارسی را به زبانهای دیگر ترجمه میکرد. دیگر اثر شناخته شدۀ بنگاه ترجمه و نشر، انتشار دایرهالمعارفی با نام دانشنامۀ ایران و اسلام بود که تا سال ۱۳۶۰ تعداد ۱۰ جلد از آن منتشر شد.