نقد ادبی که از آن می توان به سخن سنجی و سخن شناسی نیز تعبیر کرد عبارتست از شناخت ارزش و بهای آثار ادبی و شرح و تفسیر آن بنحوی که معلوم شود نیک و بد آن آثار چیست و منشاء آنها کدام است.
در تعریف آن، بعضی از اهل نظر گفته اند که « سعی و مجاهده ایست عاری از شائبه اغراض و منافع تا بهترین چیزی که در دنیا دانسته شده است و یا به اندیشه انسان در گنجیده است شناخته گردد و شناسانده آید» .
کلمه نقد خود در لغت بمعنی «بهین چیزی برگزیدن» و نظر کردن است در دراهم تا در آن بقول اهل لغت سره را از ناسره باز شناسند.
معنی عیبجویی نیز، که از لوازم «به گزینی» است ظاهرا هم از قدیم در اصل کلمه بوده است و بهرحال از دیرباز این کلمه در فارسی و تازی، بر وجه مجاز در مورد شناخت محاسن و معایب کلام بکار رفته است .
در جایی دیگر از کتاب آمده است: نقد عبارت از تشریح و طبقه بندی و اظهار حکم درباب موضوع است .
نقد و نقادی، از سنجش و ارزیابی و حکم و داوری درباره امورست، البته اختصاص به ادبیات ندارد. در سایر امور نیز بسا که مورد حاجت و ضرورت واقع می شود چنانکه در فلسفه و تاریخ و انساب و لغت نیز نقد و نقادی هست، فیلسوف در باب ارزش و اعتبار معرفت نقادی می کند و صور و مقولات ذهنی را چنانکه کانت گفته است، در معرض «تجربه و تحقیقی کلی و آزادانه» قرار می دهد و یا مانند پیر بل به تحقیق در آراء و عقاید حکما دیگر می پردازد و نقص یا غور و عظمت هر یک از تحقیقات حکما را نشان می دهد.
نقاد آثار ادبی کارش عبارت از اینست که بین نویسنده اثر ادبی با خواننده عادی واسطه بشود و لطائف و دقایقی را که در آثار ادبی هست و عامه مردم را اگر کسی توجه ندهد بسا که از آن غافل و بی نصیب بمانند، معلوم کند و آنها را بدان لطائف و بدایع متوجه نماید و اگر هم معایب و نقایصی در آن آثار هست که عامه اکثر ملتفت آنها نیستند و بهمین جهت راجع به آن آثار بیهوده در خوش بینی مبالغه می کنند آن معایب و نقایص را نیز آشکار بنماید و از پرده بیرون اندازد تا قیمت حقیقی و بهای واقعی هر یک از آثار ادبی معلوم معین باشد.
دکترعبد الحسین زرین کوب، ادیب، مورخ، اسلام شناس، ایران شناس، ، تاریخ‌نگار و منتقد ادبی ، محقق و نویسندۀ بزرگ معاصر، در ۲۷ اسفند ماه ۱۳۰۱ شمسی در بروجرد، چشم به جهان گشود.
تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش به پایان برد. سپس در کنار تحصیل در دوره متوسطه به تشویق و ترغیب پدر که مردی متدین بود، اوقات فراغت را صرف فراگیری علوم دینی و حوزه ای نمود و ضمن تحصیل فقه و تفسیر و ادبیات عرب، به شعر عربی هم علاقمند شد.
گرچه تا پایان سال پنجم متوسطه در رشته علمی تحصیل می کرد با این حال کمتر کتاب تاریخ و فلسفه و ادبیاتی بود که به زبان فارسی منتشر شده باشد و او آن را مطالعه نکرده باشد.
پس از اتمام دوران مدرسه، مدرک لیسانس، فوق لیسانس و دکترا گرفت. تدریس تاریخ اسلام، ادیان، کلام و تصوف و علوم اسلامی را در دانشگاه تهران آغاز کرد. او همچنین در دانشگاه های کالیفرنیا و پرینستون به تدریس علوم انسانی پرداخت.
مورخ مشهور با بیش از چهار دهه تدریس در دانشگاه های مختلف با مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی همکاری می کرد. زرین کوب فرهنگ ایرانی را عنصری زنده، پویا و کارآمد می داند که یکی از مهم ترین عوامل تداوم ایرانی بودن بوده است.
کتاب‌های او به‌عنوان مرجع عمده در مطالعات تصوف و مولوی‌شناسی شناخته می‌شود.
این آثار به‌دلیل بیان ادبی و حماسی تاریخ از آثار پرفروش در میان ایرانیان هستند.
انتشارات امیر کبیر نام یکی از بزرگترین و معتبر ترین موسسه های انتشاراتی ایران است..که عبد الرحیم جعفری در سال ۱۳۲۸ آن را تاسیس کرد.
این انتشارات ،یکی از بزرگترین واحد انتشاراتی خصوصی در ایران بود.
در سال ۱۳۵۸ در جریان مصادره های ابتدای انقلاب، به حکم دادگاه انقلاب اسلامی، انتشارات امیر کبیر مصادره شد و سازمان تبلیغات اسلامی مدیریت موسسه انتشاراتی امیر کبیر را به عهده گرفت.
از جمله فعالیت های این موسسه می توان به انتشار فرهنگ فارسی ۶ جلدی معین ، دایرة المعارف مصاحب و فرهنگ انگلیسی و فارسی آریان پور اشاره کرد.
تاسیس و تبدیل به بزرگترین بنگاه انتشاراتی خاورمیانه:
این انتشارات کار خود را در ۱۲ آبان سال ۱۳۲۸ با خرید سر قفلی اولین فروشگاه خود در خیابان ناصر خسرو تهران آغاز کرد .
اولین اثر منتشر شده جزوه ای با نام «نماز»بود که با نظر حاج میرزا خلیل کمره ای تهیه شده بود.
